چالش های معامله گری – روانشناسی بازار

یکی از ویژگی های بازار های مالی، آزاد بودن و عدم محدودیت در تصمیم گیری و رفتار است. یعنی هیچ کس در بازار ناظری بر رفتار خود ندارد که این موضوع باعث می‌شود فرد پتانسیل بالایی برای تجربه کردن ضرر های سنگین داشته باشد. در واقع یکی از پوینت های مثبت در بازار های مالی، قوانین و رعایت قوانین است که باعث می‌شود، فرد رفتاری موثر از خود نشان بدهد.

در معامله گری برای کنترل رفتار هیچ قانونی وجود ندارد و هیچ محدودیتی تعریف نشده است، چرا که بازار در حرکت دائمی است و حتی روزهای که بازار بسته است نیز قیمت در بازار های غیر قانونی یا قیمت گذاری های ذهنی در حال جا به جا شدن است که باعث می‌شود گپ های قیمتی پس از شروع بازار ایجاد شود.
بازار برای هر فرد زمانی شروع می‌شود که فرد تصمیم می‌گیرد که معامله انجام بدهد و زمانی بازار برای فرد تمام می‌شود که دیگر تمایلی به معامله نداشته باشد. پس فرد هیچ ناظری بر رفتار خود ندارد که این موضوع مانند شمشیری 2 لبه است. چرا که اگر فرد در ذهن خود آزادی انتخاب از قبل داشته باشد، می‌تواند در بازار نیز موفق باشد و به راحتی خود را کنترل کند. اما اگر فردی در گذشته خود آزادی نداشته باشد، به بازار با دیدگاهی چون مکانی برای ابراز وجود و آزادی نامحدود نگاه می‌کند که باعث می‌شود وارد بازی شود که از قبل هیچ آمادگی ذهنی برای این بازی نداشته است.

عمده مشکلات معامله گری به 3 دسته تقسیم می‌شود : مقاومت در برابر ایجاد قوانین، ناتوانی در مسئولیت پذیری، اعتیاد به سود های تصادفی

مقاومت در برابر ایجاد قوانین : معامله‌گر در پارادوکسی بین دانستن اهمیت قوانین و عدم ایجاد قوانین گیر کرده است. دلیل عدم ایجاد قوانین، آزادی بازار است. چرا که بازار آزاد است و این موضوع برای فرد جذابیت دارد و اگر فردی بخواهد بازار را به چشم یک شغل ببیند، باید قوانین ایجاد کند و ایجاد کردن قوانین با آزادی در تضاد است. کسی در بازار ناظر رفتار معامله‌گر نیست که اگر مشکلی داشته باشد سریع آن را رفع کند، در معامله‌گری مربی وجود ندارد و هر فردی مربی شخصی خودش است. در بازار افرادی که رفتار معامله‌گران را بررسی کنند و در صورت خطا به آنها هشدار بدهند وجود ندارد. این موضوع در ضمیر ناخوداگاه فرد به صورت خودکار القا می‌شود که چون ما در بازاری آزاد، معامله انجام می‌دهیم، نباید خود را محدود کنیم.

برای اجتناب از این مشکل توصیه می‌شود که در محیطی تیمی شروع به معامله‌گری کنید. همچنین می‌توانید از یادداشتی در کنار سیستم خود استفاده کنید و قوانین خود را آن جا نوشته و هر روز مرور کنید تا تبدیل به عادت شود یا می‌توانید از ضمیر ناخودآگاه خود حین معامله‌گری کمک بگیرید و به صدای درونی خود گوش دهید که نیازمند خودشناسی و کنترل بالایی بر رفتار خود است.

ناتوانی در مسئولیت پذیری : اکثر افراد در جامعه به این اعتقاد دارند که بازار از بیشمار متغییر تصادفی تشکیل یافته است و نمی‌توان آن را تحلیل کرد. به این علت به سمت افرادی که کانال های سیگنال فروشی دارند، حرکت می‌کند تا اگر معامله خود منجر به ضرر شود، مسئولیت ضرر خود را به فردی که سیگنال داده است، بی‌اندازند.

برای اجتناب از این مشکل توصیه می‌شود از همکاری با افرادی که کانال های سیگنال فروشی دارند خودداری کنید و مسئولیت تمام کمال معاملات خود را با کمال میل بپذیرید، چرا که زمان خرید یا فروش سهم، خودتان انجام داده‌اید و کسی شما را مجبور نکرده است و با انتخاب و اختیار خود به معامله پرداخته‌اید.

اعتیاد به سود تصادفی : فرض کنید به کودک خود برای انجام یک کاری، یک پاداشی می‌دهید، این پاداش را بارها پشت هم در قبال انجام کاری به کودک می‌دهید. اما بعد از چند بار تکرار این رفتار، شما در قبال انجام کار به کودک پاداش نمی‌دهید، سپس بعد از گذشت چند سری دوباره به کودک پاداش می‌دهید حتی اگر اآن کار را انجام نداده باشد. کودک در ذهن خود نتیجه می‌گیرد که با انجام کار شاید در مرحله اول پاداشی دریافت نکند، اما به هرحال یک پاداشی بعد از انجام چند کار دریافت می‌کند و در واقع کودک در یک شک و تردیدی قرار می‌گیرد.

این موضوع در معامله‌گری هم رخ می‌دهد، معامله‌گر به این نتیجه می‌رسد : “شاید من در این معامله سود نکنم، ولی در معامله های بعدی حتما سود خواهم کرد!” این موضوع باعث می‌شود که فرد به سمت overtrade نیز حرکت کند. تفاوت معامله‌گر و کودک این است که کودک صرفا منابع جسمی خود را از دست داده است. ولی معامله‌گر علاوه بر منابع جسمی، منابع مالی و زمان خود را نیز از دست می‌دهد چرا که به سود های تصادفی اعتیاد می‌آورد. این موضوع باعث می‌شود که فردی منفعل شده و هیچگاه به سمت داشتن استراتژی معاملاتی، سیستم معاملاتی و… حرکت نکند و هیچگاه نمی‌تواند به سود مستمر برسد چرا که پشت معاملات خود، صرفا احتمال و شانس وجود دارد و هیچ الگوی بین معاملات خود وجود ندارد.