آموزش سرانه خرید و فروش و قدرت نسبی حقیقی – آموزش تابلوخوانی

1401-01-15 حامد عبدی پور

مقدمه

یکی از مهم ترین نمودارهای تشخیص روند بازار در علم تابلوخوانی ، تحلیل و بررسی نمودار سرانه خرید، سرانه فروش و قدرت نسبی حقیقی در بازار است. در ابتدا لازم است که تفاوت سهامداران حقیقی و حقوقی آنها را با هم مرور کنیم:

سهامداران حقوقی همان شرکت‌ها هستند که با دریافت کد بورسی حقوقی اقدام به معامله می کنند. در مقابل سهامداران حقیقی همان اشخاص حقیقی هستند که در بازار اقدام به معامله می کنند.

سرانه خرید، فروش و قدرت نسبی حقیقی

رصد کردن معاملات اشخاص حقیقی در بازار نسبت به معاملات اشخاص حقوقی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا عموماََ اشخاص حقیقی برای کسب سود وارد معامله می‌شوند ولی اشخاص حقوقی ممکن است اهداف دیگری مانند تسویه بدهی‌ها، تامین مالی، سیت هیات مدیره، انتقال مالکیت و… داشته باشند. در نتیجه جهت تحلیل صحیح روند آتی قیمت سهم، بایستی پارامترهای خرید و فروش اشخاص حقیقی را در هر زمان آنالیز نماییم. یکی از این پارامترها، سرانه خرید و فروش اشخاص حقیقی است. این پارامتر از آن جهت حائز اهمیت است که میانگین ارزش معاملاتی هر خریدار یا فروشنده حقیقی را گزارش می کند. اگر این پارامتر از میانگین تاریخی خود بالاتر یا پایین تر باشد می‌تواند مبنای مهمی در تصمیم گیری درباره آن نماد باشد.

فرمول محاسبه سرانه خرید حقیقی در سهام

متوسط سرانه خریدار حقیقی= مجموع ارزش خریدهای حقیقی ها تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی

همچنین می‌‎توان از فرمول زیر نیز استفاده کرد. متوسط سرانه خریدار حقیقی= حجم خرید حقیقی ها ضربدر قیمت پایانی تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی

فرمول محاسبه سرانه فروش حقیقی در سهام

متوسط سرانه فروشندگان حقیقی= مجموع ارزش فروش حقیقی ها تقسیم بر تعداد فروشندگان حقیقی

همچنین می‌توان از فرمول زیر نیز استفاده کرد. متوسط سرانه فروشندگان حقیقی= حجم فروش حقیقی ها ضربدر قیمت پایانی تقسیم بر تعداد فروشندگان حقیقی

سرانه خرید و فروش اشخاص حقیقی در کل بازار

یکی از پارامترهای مهم در شناسایی وضعیت بازار، محاسبه سرانه خرید و فروش حقیقی بازار است. این عدد بیان می‌کند که به طور متوسط هر شخص حقیقی امروز چند میلیون تومان خرید یا فروش سهام داشته است. آنالیز این پارامتر به فرد کمک می‌کند که متوجه شود در معاملات امروز فروشندگان دست بالاتر را دارند یا خریداران. اگر سرانه خرید بازار از سرانه فروش آن بیشتر باشد به این معناست که خریداران بر فروشندگان برتری دارند. اگر سرانه فروش بازار از سرانه خرید آن بیشتر باشد به این معناست که فروشندگان بر خریداران برتری دارند. هر چه اختلاف سرانه خرید و فروش بیشتر باشد برتری نیز محسوس‌تر است. هر چه مقدار عددی این سرانه نسبت به میانگین روزهای قبل بیشتر باشد نشان دهنده‌ی ورود خریداران یا فروشندگان درشت‌تر در بازار است.

بایستی به درصد معاملات حقوقی توجه داشته باشید، چرا که در نمادهایی که حقوقی‌ها عمده معاملات خرید و فروش سهم را انجام داده‌اند، سرانه خریدار و فروشنده و قدرت خریدار حقیقی قابل اتکا نیست.

نکته: روند سرانه خرید و فروش و قدرت خریدار حقیقی و قدرت نسبی حقیقی از خود عدد آن مهم‌تر است. یعنی اگر سرانه خرید از 10 میلیون تومان به 14 میلیون تومان برسید اتفاق مثبتی است ولی اگر سرانه خرید سهم از 25 به 20 برسد تعبیر منفی می توان از روند آتی سهم داشت. همچنین اگر رشد سرانه خرید آنقدری باشد که از سرانه فروش پیشی بگیرد اتفاق بسیار با اهمیتی است (قدرت خریدار=1) در حالی که اگر قدرت خریدار از 2 به 1.5 برسید تعبیر منفی می‌توان از روند سهم داشت.

نکته: کراس سرانه خرید و فروش بازار در حین بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر سرانه خرید، سرانه فروش بازار را به سمت بالا قطع کند نشان دهنده بهبود اوضاع نسبی بازار و درشت‌تر بودن خریداران نسبت به فروشندگان بازار است. اگر سرانه خرید، سرانه فروش را به سمت پایین قطع کند نشان دهنده درشت تر بودن فروشندگان بازار نسبت به خریداران است و احتمالا در ادامه بازار با فشار فروش روبرو شود.

نکته: بررسی روند سرانه خرید و فروش و قدرت خریدار حقیقی و قدرت نسبی حقیقی در بازه های هفتگی، دو هفته و ماهانه از اهمیت بیشتری نسبت به بررسی روزانه این اعداد برخوردار است.

نمودار سرانه خرید و فروش حقیقی و قدرت نسبی حقیقی (توضیح این پارامتر در ادامه مقاله آمده است) در بازار به صورت هم وزن و ارزشی با دقت و سرعت بسیار بالا در قسمت رصد لحظه ای سایت livetse قابل مشاهده است. خط سبز بیانگر سرانه خرید و خط قرمز بیانگر سرانه فروش است.

فرمول محاسبه سرانه خرید حقیقی در بازار

سرانه خریدار حقیقی بازار به دو صورت هم وزن و ارزشی محاسبه می شود که فرمول آن ها به شرح زیر است:

سرانه خریدار حقیقی بازار به صورت هم وزن= مجموع سرانه خریدار حقیقی هر نماد تقسیم بر تعداد نمادها

سرانه خریدار حقیقی بازار به صورت ارزشی= مجموع ارزش خرید حقیقی در هر نماد تقسیم بر تعداد کل خریداران حقیقی در کل بازار

نکته: عرضه اولیه ها و بعضی از حق تقدم ها می توانند سرانه خرید و فروش بازار به صورت هم وزن رو تحت الشعاع قرار دهند زیرا عموما فروشنده های خرد بسیاری دارند.

نکته: سهم هایی که قفل صف خرید یا فروش هستند بدلیل عدم عرضه و تقاضای مناسب، می توانند سرانه خرید و فروش بازار به صورت هم وزن را تحت الشعاع قرار دهند.

نکته: سهم های بزرگ یا بازگشایی در نمادها که عموما با ارزش معاملات بالایی همراه هستند می توانند سرانه خرید و فروش بازار به صورت ارزشی تحت الشعاع قرار دهند.

نکته: تقاطع سرانه خریدار حقیقی با سرانه فروشنده حقیقی در بازار می تواند بیانگر تغییر روند لحظه ای بازار باشد.

نکته: دستکاری در سرانه های خرید و فروش حقیقی در بسیاری از نمادهای کوچک در بازار مشهود است و این مورد می تواند سرانه خرید و فروش بازار به صورت هم وزن بازار را تحت تاثیر قرار دهد.

قدرت خریدار حقیقی و قدرت نسبی حقیقی دو پارامتر مهم جهت بررسی قدرت حقیقی ها است که بیانگر وضعیت نسبی سرانه خرید و فروش در نماد یا در بازار است.

قدرت خریدار حقیقی در سهام

جهت تعیین برتری نسبی خریداران و فروشندگان حقیقی پارامتری به نام قدرت خریدار حقیقی تعریف می شود که از تقسیم سرانه خریدار حقیقی به سرانه فروش حقیقی بدست می آید. این پارامتر نشان می دهد که به طور متوسط، خریداران چند برابر فروشندگان پول وارد بازار کرده اند. اگر این عدد بزرگتر از 1 باشد یعنی خریداران بیش از فروشندگان خرید کرده اند و اگر این عدد کمتر از 1 باشد بیانگر برتری فروشندگان است. مقدار عددی این پارامتر همیشه بزرگتر از صفر است.

فرمول محاسبه قدرت خریدار حقیقی در سهام

قدرت نسبی حقیقی در سهام

وقتی قدرت خریدار حقیقی برابر 1 است یعنی فروشندگان و خریداران دارای قدرت یکسانی هستند. ولی در محاسبه پارامتر قدرت خریدار حقیقی یک جهت گیری محاسباتی به سمت خریدار وجود دارد به عنوان مثال، اگر سرانه خریدار 30 میلیون تومان و سرانه فروشنده 18 میلیون تومان باشد پارامتر قدرت خریدار حقیقی برابر 1.67 خواهد بود ولی اگر سرانه خریدار 18 میلیون تومان و سرانه فروشنده 30 میلیون تومان باشد این پارامتر برابر 0.6 خواهد بود که اگر با حالت تعادلی 1 مقایسه شود به اشتباه اینگونه برداشت خواهد شد که 40 درصد فروشنده قوی تر از خریدار است در حالیکه 67 درصد برتری دارد. این اشتباه از آنجا ناشی می شود که فرمول محاسبه قدرت خریدار حقیقی بر مبنای خریدار نوشته شده است نه فروشنده. لذا پارامتر جدیدی به نام قدرت نسبی حقیقی معرفی می شود که وضعیت قدرت خریداران و فروشندگان نسبت به هم را به درستی نشان می دهد که فرمول آن به صورت زیر است:

اگر سرانه خریدار حقیقی بیش از فروشنده حقیقی باشد:

اگر سرانه خریدار حقیقی کمتر از فروشنده حقیقی باشد:

در مثال فوق، قدرت نسبی حقیقی در حالت اول برابر 1.67 و در حالت دوم برابر 1.67- خواهد بود که برتری 67 درصدی خریدران و فروشندگان نسبت به هم را بیان می کند.

فرمول محسابه قدرت نسبی حقیقی در بازار

قدرت خریدار حقیقی بازار به دو صورت هم وزن و ارزشی محاسبه می شود که فرمول آن ها به شرح زیر است:

قدرت خریدار حقیقی بازار به صورت هم وزن= مجموع قدرت خریدار حقیقی هر نماد تقسیم بر تعداد نمادها

قدرت خریدار حقیقی بازار به صورت ارزشی= مجموع ارزش خرید حقیقی در هر نماد تقسیم بر مجموع ارزش فروش حقیقی در هر نماد تعداد کل خریداران حقیقی در کل بازار

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت هم وزن

اگر سرانه خریدار حقیقی بیش از فروشنده حقیقی باشد:

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت هم وزن= مجموع قدرت خریدار حقیقی هر نماد تقسیم بر تعداد نمادها

اگر سرانه خریدار حقیقی کمتر از فروشنده حقیقی باشد:

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت هم وزن= منفی معکوس مجموع قدرت خریدار حقیقی هر نماد تقسیم بر تعداد نمادها

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت ارزشی

اگر سرانه خریدار حقیقی بیش از فروشنده حقیقی باشد:

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت ارزشی= (مجموع ارزش خرید حقیقی در هر نماد تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی در کل بازار) تقسیم بر (مجموع ارزش فروش حقیقی در هر نماد تقسیم بر تعداد کل فروشندگان حقیقی در کل بازار)

اگر سرانه خریدار حقیقی کمتر از فروشنده حقیقی باشد:

قدرت نسبی حقیقی بازار به صورت ارزشی= منفی 1 ضربدر (مجموع ارزش فروش حقیقی در هر نماد تقسیم بر تعداد فروشندگان حقیقی در کل بازار) تقسیم بر (مجموع ارزش خرید حقیقی در هر نماد تقسیم بر تعداد کل خریداران حقیقی در کل بازار)

نتیجه گیری

سرانه خرید و سرانه فروش اشخاص حقیقی، قدرت خریدار حقیقی و قدرت نسبی حقیقی را تعریف و فرمول های آن ها را بیان کردیم. به صورت لحظه ای نمودار این پارامترها با دقت کمتر از 1 ثانیه برای کل بازار و صندوق های با درامد ثابت در سایت لایو تی اس ای محاسبه می شود. تحلیل روند این نمودار و پارامترهای آن یک امر حیاتی در تابلوخوانی بازار و شاخص کل است.