رصد تحرکات بازیگر در مچینگ – فیلترهای کاربردی بورس

1403-05-04 مجتبی لطیفی

مقدمه

بازارساز یا همان (Market Maker) به فرد یا تیمی اطلاق می‌شود که در بازارهای مالی، اقدام به خرید و فروش دارایی‌ها (مانند سهام، ارز، کالا و غیره) می‌کند و با ارائه قیمت‌های خرید و فروش به نقدشوندگی بازار کمک می‌کند. بازارسازها معمولاً در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس فعالیت می‌کنند و نقش مهمی در تسهیل معاملات ایفا می‌کنند. همچنین لازم به ذکر است که در بازار بورس تهران اصطلاح بازارساز با عنوان بازیگر شناخته شده است. این بازیگر یا همان بازارساز در برخی از نمادهای خود اقدام به فعالیت می‌کند که در صورت شناسایی این تحرکات، می‌توان پشت دست بازیگر اقدام به معامله کرد. در این مقاله به بررسی و آموزش نقش بازارساز در بازار می‌پردازیم و همچنین چند فیلتر کاربردی تحت عنوان رصد تحرکات بازیگر ارائه خواهیم کرد.

نقش بازیگر

نقش بازارساز (Market Maker) در بازارهای مالی بسیار حیاتی است. بازارسازها به عنوان واسطه‌ها عمل می‌کنند و وظایف اصلی آن‌ها شامل موارد زیر است:

1. افزایش نقدینگی: بازارسازها با ارائه قیمت‌های خرید و فروش (Bid و Ask) به بازار، نقدشوندگی را افزایش می‌دهند. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی دارایی‌ها را خرید و فروش کنند.

2. کاهش نوسانات: با ایجاد تعادل بین خریداران و فروشندگان، بازارسازها به کاهش نوسانات قیمت کمک می‌کنند. آن‌ها معمولاً در زمان‌هایی که تقاضا یا عرضه زیادی وجود دارد، وارد عمل می‌شوند تا قیمت‌ها را پایدار نگه دارند.

3. تامین قیمت: بازارسازها قیمت‌های رقابتی را ارائه می‌دهند و به این ترتیب به تعیین قیمت‌های بازار کمک می‌کنند. آن‌ها معمولاً با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های ریاضی برای پیش‌بینی حرکات قیمت عمل می‌کنند.

4. مدیریت ریسک: بازارسازها به مدیریت ریسک کمک می‌کنند. آن‌ها با استفاده از استراتژی‌های مختلف سعی می‌کنند ریسک‌های مرتبط با نوسانات قیمت را کاهش دهند و در زمان های بروز ریسک های غیرمنتظرانه، وارد عمل شده و اقدام به خرید دارایی کنند تا نقدشوندگی بازار حفظ شود.

به طور کلی، بازارسازها نقش کلیدی در عملکرد صحیح و کارآمد بازارهای مالی ایفا می‌کنند و به تسهیل معاملات و افزایش شفافیت کمک می‌کنند.

رصد تحرکات بازیگر

برخی از بازیگرها به دلیل نداشتن منابع مالی کافی، اقدام به جلب توجه بازار می‌کنند تا با استفاده از نقدینگی بازار و معامله‌گران دیگر، نماد مورد نظر خود را حرکت دهند. به عنوان مثال در برخی از نمادها دیده شده است که بازیگر اقدام به گذاشتن سفارش های خرید سنگین در سمت خرید می‌کند که این اتفاق باعث می‌شود نماد مورد نظر در برخی از فیلترها دیده شود و نگاه بازار به نماد جلب شود. در صورتی که بتوان در رفتار بازیگر یک الگوی مشابهی پیدا کرد، می‌توان با تبدیل آن الگو به فیلتر، رصد تحرکات بازیگر را انجام داده و در بازار اقدام به کسب سود کرد.

برخی از الگوهای تکرار شونده در بازار شامل موارد زیر است:

1. نماد پس از اصلاح عمیق، صف فروش سنگینی داشته باشد.
2. بازیگر در نماد اقدام به گذاشتن سفارش های خرید در 5 ردیف اول کند.
3. بازیگر در پیش گشایش، با سرانه خرید یا سرانه فروش بالا صف خرید یا صف فروش در نماد درست کند.

بر اساس تجارب به دست آمده، برخی از بازیگران با استفاده از الگوهای که در بالا ذکر شده است، فعالیت خود را در نماد نشان می‌دهند که این اتفاق منجر به جلب توجه بازار می‌شود. در ادامه طراحی چند فیلتر در این باره می‌پردازیم.

رصد تحرکات بازیگر - صف فروش سنگین

برخی از نمادها پس از اینکه اصلاح عمیقی انجام می‌دهند، صف فروش سنگینی را تجربه می‌کنند. این صف فروش سنگین با هدف جمع آوری سهم گذاشته می‌شود. چرا که وقتی افراد حقیقی خرد با صف فروشی با ارزش بالا و حجم بالا مواجه می‌شوند، ناخودآگاه حس ترس به آنها دست داده و باعث می‌شود اقدام به فروش دارایی خود کنند و بازیگر سپس با حذف سفارش های خود، اقدام به جمع آوری صف فروش می‌کند. به این طریق میزان نقدینگی لازم برای بازیگر مهیا شده و نماد را رشد می‌دهد.

توجه شود که این صف فروش سنگین حتما پس از اصلاح قیمتی عمیق بوده باشد. چرا که اگر نماد رشد کرده باشد و در سقف های قیمتی با صف فروش سنگین مواجه شویم، نشان دهنده وجود عرضه سنگین در نماد است. همچنین یک نکته مهمی که در این الگو وجود دارد این است که نماد نباید دچار ریسک گریزی شده باشد، چرا که اگر نماد بعد از منتشر شدن یک خبر منفی، صف فروش سنگین داشته باشد، نشان دهنده ریسک گریز شدن نماد است که در نتیجه عرضه سنگین در نماد وجود دارد. پس نکته مهم در این الگو این است که نماد دچار ریسک گریزی نشده باشد و همچنین نماد اصلاح عمیقی تجربه کرده باشد.

فیلتر بالا نشان دهنده نمادهای است که هم اصلاح عمیقی تجربه کردند (40درصد از سقف تاریخی) و همچنین صف فروشی با ارزش بیشتر از 6 میلیارد را دارند. نکته‌ای که وجود دارد این است که می‌توانید با تغییر این اعداد، نمادهای دیگری را نیز رصد کنید. به عنوان مثال می‌توانید از فاصله 30 درصد از سقف تاریخی استفاده کنید و در ارزش صف فروش، نمادهای که صف فروش بیشتر از 10 میلیارد دارند را فیلتر کنید.

توجه شود که برای استفاده از این فیلتر حتما مقاله مربوط به صف فروش مشکوک مطالعه شود. (برای مطالعه کلیک کنید.)

رصد تحرکات بازیگر - سفارش خرید در نماد

یکی دیگر از الگوهای پرتکرار که در بازیگران دیده شده است، گذاشتن سفارش های خرید زیاد در سمت خرید نماد است. برخی از بازیگران با گذاشتن این سفارش‌ها توجه بازار را به خود جلب می‌کنند و با جذب نقدینگی بازار به نماد، نماد را حرکت می‌دهند.

نکته مهمی که در این فیلتر وجود دارد این است که باید حتما توجه شود که این سفارش‌های خرید همراه با رنج مثبت باشد، چرا که در برخی نمادها دیده شده است که در سمت خرید سفارش های خریدی گذاشته می‌شود ولی نماد رنج مثبت تجربه نمی‌کند، به این دلیل مهم است که این سفارش های خرید معامله شوند و نماد رنج مثبت داشته باشد.

در فیلتر بالا از پارامتر ارزش سفارش های خرید استفاده کردیم برای نشان دادن سفارش های خرید بازیگر در تابلوی نماد، ارزش این سفارش های خرید را بزرگتر از 2 میلیارد قرار داده شده است که می‌توانید اقدام به تغییر این عدد کرده و این فیلتر را شخصی سازی کنید. همچنین برای اضافه کردن مولفه رنج مثبت به نماد از پارامتر اختلاف آخرین از پایانی استفاده شده است که نشان دهنده وجود رنج مثبت در نماد است.

توجه شود که دو پارامتر دیگه یعنی ارزش خرید درشت و جامپ حجمی در فیلتر استفاده شده است ولی تیک آن غیر فعال است. در صورتی که تیک آن را فعال کنید ممکن است خروجی کمتری نشان دهند ولی خروجی با کیفیت‌تر خواهد بود. همچنین پارامتر جامپ حجمی نیز نشان دهنده رنج مثبت در نماد است که می‌توانید جایگزین پارامتر اختلاف آخرین از پایانی کنید.

رصد تحرکات بازیگر در پیش گشایش

یکی دیگر از راه های رصد تحرکات بازیگر استفاده از آنالیز پیش گشایش است. سامانه livetse.ir هر روز در تایم پیش گشایش 2 نوع گزارش بازار را ارائه می‌کند که اولی در ساعت 08:46 گزارش می‌شود و دومی در ساعت 08:56 گزارش می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که این نوع آنالیز، یکی از کاملترین آنالیزها در زمینه بورس است که از وجود هر گونه نویز و خطا در دیتا جلوگیری می‌کند.

این آنالیز از بخش های سنگین ترین صف خرید، سنگین ترین صف فروش، سنگین ترین سفارش در صف خرید و سنگین ترین سفارش در صف فروش تشکیل شده است که به معامله‌گران در راستای رصد تحرکات بازیگر کمک بسزای می‌کند. برای معامله‌گران و مخصوصاََ نوسانگیرها، بخش سنگین ترین صف فروش و سفارش های سنگین خرید و فروش اهمیت بالایی دارد. چناچه در بالا اشاره شد این رفتارها نشان دهنده وجود بازیگر در نماد است.

در صورتی که نماد در آنالیز پیش گشایش اول در لیست سنگین ترین صف فروش‌ها بود و در آنالیز دوم صف فروش آن سبک‌تر یا حذف شده باشد، می‌تواند گزینه خوبی برای نوسانگیری باشد. همچنین در صورتی که نماد در لیست سنگین ترین سرانه های فروش/خرید بازار باشد و در آنالیز دوم از لیست حذف شده باشد، نشان دهنده وجود بازیگر در نماد است و باید در تایم بازار نماد را با دقت رصد کرد و در صورت رصد تحرک بازیگر از آن برای نوسانگیری استفاده کرد.

همچنین از فیلتر بالا می‌توانید در راستای رصد تحرکات در مچینگ استفاده کنید. در فیلتربالا ارزش سفارش های خرید بیشتر از 1 میلیارد و سرانه سفارش های خرید 50 میلیون تعریف شده است که نشان دهنده وجود تقاضای قوی در نماد است و همچنین نماد صف خرید نیست و زیر +2 در حال مچ شدن است. می‌توانید با تغییر اعداد فیلتر بالا، فیلتر خود را بسازید و آن را شخصی سازی کنید.

خلاصه:

در این مقاله به نقش بازارساز یا همان بازیگر پرداختیم و با استفاده از فیلترنویسی، چند فیلتر کاربردی در راستای رصد تحرکات بازیگر معرفی کردیم. حتما توجه داشته باشید که هر فیلتر دارای ویژگی های خاص و نکات ریز است که در زمان استفاده باید به آنها توجه داشته باشید.

سوالات متداول

1- بازارساز یا همان بازیگر کیست؟

بازارساز (Market Maker) به فرد یا تیمی اطلاق می‌شود که در بازارهای مالی، اقدام به خرید و فروش دارایی‌ها (مانند سهام، ارز، کالا و غیره) می‌کند و با ارائه قیمت‌های خرید (Bid) و فروش (Ask) به تأمین نقدینگی بازار کمک می‌کند. بازارسازها معمولاً در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس فعالیت می‌کنند و نقش مهمی در تسهیل معاملات ایفا می‌کنند.

2- چگونه می‌توانیم نماد های که بازیگر در آنها فعالیت می‌کند را شناسایی کرد؟

برای شناسایی نمادهای که بازیگر در آنها در حال فعالیت است، باید چند الگوی تکراری بین بازیگران را شناسایی کرد و سپس آن را به فیلتر تبدیل کرده و از آن استفاده کرد. به عنوان مثال در این مقاله به معرفی 3 الگوی تکراری بین بازیگران پرداختیم و برای این رفتار بازیگران فیلترهای را طراحی کردیم.